Ek het al baie gewonder oor die sielkunde van fundamentalisme. Ek weet nie eintlik wat in hul koppe aangaan nie, maar die eienaardige ding is dit: ek kry die indruk dat hulle in sekere opsigte meer logies en intern konsekwent is as “verligte” Christene. Net soos enige goeie skeptikus, wil hulle bewyse hê voor hulle 'n ding glo. Die probleem is net dat hulle begeerte om die Bybel te glo so intens is dat hulle enige fokken ding as “bewys” sal aanvaar.
Die “verligte” Christen daarenteen, wat nie aan 'n letterlike vertolking van die hele Bybel glo nie, is tevrede daarmee dat geloof nie eintlik op wetenskaplike tipes bewyse berus nie en dus soek hy ook nie na sulke bewyse nie. Sy eie subjektiewe spirituele ervaring is vir hom genoeg. In dié opsig is hy dus minder rasioneel as die fundamentalis!
Dit is ook nogal opmerklik dat wanneer die fundamentaliste wel van hul geloof afstand doen, dit baie selde gebeur dat hulle fundamentalisme verruil vir minder fanatieke Christendom: hulle verander feitlik altyd in skuim-om-die-mond ateïste. Maar interessant genoeg bly hulle glo aan meeste van die ander snert wat fundamentaliste bo en behalwe hul geloof ook gewoonlik glo, gewoonlik te doen met ultra-regse politiek. Mens sien baie, baie selde dat 'n fundamentalis van sy geloof afstand doen, maar na jare se debat op die internet het ek dit nou al so paar keer sien gebeur. En elke keer nog het die ouens van hul bonatuurlike idees afstand gedoen, ateïste geword, maar verbete aanhou glo aan die minderwaardigheid van vroue en ander rasse, die “vrye” mark (wat in hul koppe eintlik maar net 'n verskoning is vir sosiale Darwinisme), allerlei vergesogte samesweringsteorieë ens. ens.
- een van die redes hoekom ek altyd wegskram as iemand vir my vra of ek "in evolusie glo," maar dit lei gewoonlik altyd to langer debatte en die "debatte" verloop meestal dieselfde boring trant, maar soos Brian in een van sy litnet posts se, dit laat mens soms oplees op interressante onderwerpe.
Inderdaad. Ek is al meer as tien jaar lid van 'n mailing list op Yahoo, wat begin is deur 'n Amerikaner in 'n poging om die opmars van kreasionisme daar te stuit. In die eerste jare van die lys het ons baie kreasioniste daar gekry, en in die proses om op te lees oor hul argumente het ek meer wetenskap en wetenskaplike metodiek geleer as wat ek op universiteit geleer het.
Ek het ook baie goeie vriende daar gemaak - die einste Amerikaner kom oor 'n week of twee die eerste keer Suid-Afrika besoek, en na amper vyftien jaar se aanlyn vriendskap sal ek hom uiteindelik in persoon ontmoet. Die web is 'n wonderlike ding.
Heel opmerklik het ons nou vir 'n hele paar jaar feitlik nie 'n enkele kreasionis op daardie lys gehad nie: in Amerika het hulle as politieke beweging heeltemal in duie gestort, en ons anti-kreasioniste daar is nou bloot 'n klomp aanlyn pelle wat oor alles en nog wat gesels.
In ieder geval, die ou is absoluut fassinerend. Hy het baie min in die lyn van formele kwalifikasies, en het jare lank as gewone arbeider op 'n produksielyn gewerk. Tog weet hy van wetenskap meer as feitlik enige professionele wetenskaplike wat ek al ooit ontmoet het - hy is 'n kenner van reptiele en outeur van verskeie boeke oor herpetologie.
Hy is ook 'n meester-taktikus as dit kom by die bestryding van die fundamentaliste, en omtrent alles wat ek daarvan weet het ek by hom geleer. Hy het altyd beklemtoon: die doel van die debat is nie om die fundamentalis te oortuig nie, want hulle koppe is in die reël klankdig. Die hele doel, wat mens die hele tyd voor oë moet probeer hou, is om aan neutrale waarnemers van die debat aan te toon hoe fokken mal die fundamentaliste is. Mens pluk dus hul argumente uitmekaar, en voeg 'n goeie dosis spot by (dit maak hulle woedend as hul nie gerespekteer word nie), maar probeer om nie te gefrustreerd te raak nie. Baie moeilik om reg te kry wanneer jy met ouens soos Kobus de Klerk te doen kry, en ek het dit eintlik bietjie verloor op Litnet. Miskien is ek bietjie uit oefening uit.
Nog 'n ding wat hy gedoen het, en vele ateïste hou daar niks van nie, was dit: hy het tydens die debat alle stryery oor godsdiens verbied. As eienaar van die mailing list het hy dié reël genadeloos afgedwing: nie gelowiges of ateïste is toegelaat om te preek nie. Waarom nie? Om twee redes. Die eerste is dat tydens die vele hofsake oor kreasionisme in skole in Amerika, die kreasioniste self onder eed getuig het dat hulle idees suiwer wetenskap is en niks met enige godsdiens te make het nie. Hy het hulle dus genadeloos by dié eed gehou: geen kwotasies uit die Bybel nie, geen bonatuurlike praatjies nie, geen dreigemente dat ons almal hel toe gaan nie. Onder daardie omstandighede het hulle hele argument onmiddellik ingeplof. Mens hou hulle bloot aan vra: wat is die teorie van skepping (of Intelligente Ontwerp) en hoe kan hy getoets word deur waarneming en/of eksperimentering? Hulle het geen antwoord daarop nie want hulle weet niks van wetenskap of wetenskaplike metodiek nie.
Waarom het hy ateïste verbied om teen godsdiens uit te vaar? Omdat, interessant genoeg, die klaers in die anti-kreasionisme sake feitlik almal deur die bank Christene was, wat kreasionisme as 'n belediging vir hul geloof beskou. Wat hy dit teen gehad het was nie geloof nie maar fundamentalisme; 'n hele paar van die lede van sy poslys was diep gelowige Christene en inderdaad selfs predikante. Dit dien geen doel om die ouens wat aan JOU kant is te vervreem nie, was sy redenasie.
Natuurlik, in Amerika was dinge dalk bietjie anders as hier: daar is kreasionisme grootliks 'n politieke beweging met politieke doelstellings (naamlik om Amerika in 'n teokrasie te omskep).
Toe dit in Amerika misluk, het die kreasioniste daar hulle gekke idees na die res van die wêreld begin uitvoer. Feitlik alle kreasionisme wêreldwyd is het Amrikaanse wortels en geld. Maar in die res van die wêreld staan die teokratiese agenda selfs nog minder van 'n kans, en meeste van die ouens wil bloot met alle geweld siele red.
